بررسی تاثیر عصاره های فلاونوییدی میوه و برگ گیاه پنج انگشت (vitex agnus – castus l.) بر تغییرات میزان سرمی هورمون پرولاکتین در موش های صحرایی ماده

مقدمه: گیاه پنج انگشت (vitex agnus – castus l.) از خانواده شاه پسند (verbenaceae) از گیاهان دارویی در طب سنتی ایران بوده که از آن در مواردی مثل کاهش میل جنسی و افزایش دادن میزان شیر استفاده می کرده اند. در این تحقیق اثر عصاره میوه و برگ این گیاه بر میزان سرمی هورمون پرولاکتین بررسی شده است. روش بررسی: عصاره به روش خوراندن، در دوران پرواستروس و شیردهی به موش های صحرایی ماده تجویز شده است. گروه های شاهد مربوط به هر دوران، به جای عصاره آب مقطر دریافت کرده اند. برای تهیه نمونه خونی از هر موش در مراحل تعیین شده (پرواستروس و روز سوم شیردهی) حیوان با استنشاق اتر بیهوش شده و پس از برداشت مقدار لازم خون از قلب آن کشته می شد. سرم خون نمونه های بالا به وسیله سانتریفوژ جدا شده و برای اندازه گیری میزان هورمون پرولاکتین سرم به روش رادیوایمنواسی (ria) مورد استفاده قرار گرفت. نتایج آماری به دست آمده به وسیله آنالیز واریانس یگانه و چندگانه و آزمون آماری lsd با در نظر گرفتن 05/0 p < مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان می دهند که دوزهای mg/kg/day 70 و 10 عصاره میوه و دوز mg/day 10 عصاره برگ باعث کاهش میزان پرولاکتین در دوره پرواستروس شده ولی دوز mg/kg/day 70 عصاره برگ باعث افزایش پرولاکتین در دوره پرواستروس شده است. از طرفی هر دو دوز و هر دو عصاره باعث افزایش معنی دار میزان پرولاکتین در دوره شیردهی نسبت به گروه شاهد شده اند. افزایش میزان پرولاکتین توسط عصاره میوه در دوران شیردهی با دوز mg/kg/day 70 بیشتر از دوز mg/kg/day 10 بوده است. از طرفی در مقایسه عصاره های برگ و میوه و همچنین مقایسه دوزهای mg/kg/day 70 و 10 عصاره میوه با دوز mg/kg/day 70 در دوره شیردهی باعث بیشترین افزایش در میزان سرمی پرولاکتین شده است. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق با مطالب موجود در طب سنتی در مورد گیاه پنج انگشت مبنی بر اینکه این گیاه باعث افزایش شیر می شود ممکن است همخوانی داشته باشد.